Qua các thần thoại của mình, người Hy Lạp cổ đại có một nền khôn ngoan về mặt tâm linh và tâm lý rất đậm nét. Ý định của họ không phải là hiểu thần thoại theo nghĩa đen hay theo tính lịch sử, nhưng là các ẩn dụ và minh họa mẫu cho lý do vì sao đời sống và cách con người sống vừa mang tính sinh sôi vừa mang tính hủy hoại.

Đa số thần thoại Hy lạp tập trung vào các thần nam và thần nữ. Các thần nam và thần nữ này phản ảnh sống động mọi khía cạnh đời sống, hành vi và thiên hướng bẩm sinh của con người. Thêm nữa, các thần nam, thần nữ này thường không có tác phong đạo đức trong hành vi của mình, đặc biệt là trong đời sống tính dục. Họ có đủ chuyện lăng nhăng với nhau và với con người. Tuy nhiên, bất chấp sự bừa bãi và vô luân trong hành vi tính dục của họ, một trong các đặc nét tích cực của các thần thoại là, đối với người Hy Lạp cổ đại, tình dục, luôn luôn, và xét cách nào đó, có liên kết với linh thần. Ngay cả các đền thờ mãi dâm cũng, theo cách nào đó, liên kết với việc đạt được sự sinh sôi phát xuất từ thần linh.

Ở đền Patheon thờ các thần nam, thần nữ, có một nữ thần đặc biệt là Artemis. Không như hầu hết các nữ thần khác hay bừa bãi về tình dục, Artemis lại độc thân và trinh trắng. Sự tiết dục của Artemis thể hiện vị thế và giá trị của đức trinh tiết và đời độc thân. Artemis được họa hình với dáng cao, dung nhan yêu kiều, hấp dẫn về mặt tính dục, nhưng có một vẻ đẹp, vừa gợi tình vừa khác với kiểu hấp dẫn nhục dục của các nữ thần như Hera và Venus. Trong Artemis, tình dục được họa hình như một sự pha trộn quyến rũ giữa độc thân và chính trực. Trong thần thoại, quanh Artemis thường là các thần hay người, cùng giới nữ, hay khác giới nhưng là bạn và thân quyến chứ không bao giờ là người yêu.

Ý nghĩa ở đây là, dục vọng có thể được giữ lành mạnh và sinh ích ngay cả khi kiêng tình dục. Artemis là biểu hiện cho con đường tình dục trong khiết tịnh. Nữ thần cho chúng ta thấy rằng, giữa một thế giới chìm trong tình dục, người ta có thể sinh sôi và hạnh phúc trong khiết tịnh và thậm chí là độc thân. Có lẽ quan trọng hơn nữa, Artemis cho chúng ta thấy rằng khiết tịnh không nhất thiết phải là cằn cỗi và bài trừ tình dục. Đúng hơn, nơi nữ thần này, chúng ta thấy tính dục có nghĩa rộng hơn tình dục, và tình dục tự bản thân sẽ được phong phú và ý nghĩa hơn nếu có liên kết với khiết tịnh. Artemis là chủ trương sống độc thân, cảm nghiệm tình bạn và các kiểu thân mật khác, không phải là loại trừ tình dục, nhưng là một trong những thể thức phong phú của chính tình dục.

Thomas Moore, khi nói về Artemis, đã viết rằng: “Dù nàng trinh khiết nhất trong số các nữ thần, Artemis không phải loài vô tính. Nàng hiện thân cho một dạng tính dục đặc biệt, đặt nơi cá nhân, nguyên vẹn, và độc thân.” Và như thế, Artemis là hình mẫu không chỉ cho người độc thân mà còn cho những ai có cuộc sống tình dục năng động. Với những người này, Artemis là lá cờ báo hiệu: Tôi muốn được đón nhận một cách nghiêm túc, đảm bảo sự nguyên vẹn và độc lập của tôi.

Cũng vậy, tác giả Thomas Moore cho rằng, cho dù độc thân hay năng động tính dục, chúng ta tất cả đều “có những giai đoạn trong đời, hay những thời điểm trong ngày, cần được ở một mình, tách khỏi tình yêu và tình dục, tận hiến toàn bộ cho bản thân, một cách tách biệt xa khỏi tất cả. Artemis cho chúng ta biết rằng chọn lựa này không phải là chối bỏ xã hội và con người, nhưng đơn thuần là việc tập trung thâm sâu, tích cực, và thậm chí là mang tính tình dục vào bản thân và thế giới của mình.”

Bài học từ nữ thần này là bài học rất cần cho thế giới ngày nay. Thời đại chúng ta đã biến tình dục thành con đường cứu độ, nghĩa là, với chúng ta, tình dục được xem là công cụ để đạt đến thiên đàng, và bản thân nó được xem là thiên đàng. Tình dục được cho là lẽ sống của chúng ta. Một trong những hệ quả của việc này là chúng ta không thể xem nhận thức trưởng thành tương hợp với đức khiết tịnh, hay tính phức tạp chân thật, và sự phong phú của tình dục. Thực sự, với nhiều người trong chúng ta, khiết tịnh và độc thân bị xem là tự vệ sợ sệt, làm cho con người khô khan, cằn cỗi, đạo đức, bài tình dục, căng thẳng về mặt tình dục, và không có được niềm vui trong cuộc sống. Và gắn chặt với suy nghĩ này là khái niệm cho rằng tất cả những hiện thực phong phú đã được khắc họa rõ nét đầy tích cực nơi Artemis (cũng như nơi quan niệm khiết tịnh của Kitô giáo), cụ thể là, tình bạn, các dạng thân mật không tình dục khác, các khoái lạc không tình dục, và nhu cầu nguyên vẹn và trung tín trong tình dục, đều là chọn lựa loại trừ tình dục, và là lựa chọn thứ yếu, chứ không phải là một thể thức tình dục phong phú.

Chúng ta đang bị bần cùng hóa về mặt tâm lý và tâm linh, do khái niệm đó, nó làm cho đời sống tình dục của chúng ta chịu đựng sự căng thẳng phi lý. Khi gán cho tình dục vai trò hàng đầu đối với hạnh phúc và sinh sôi của con người, thì nó thành thiển cận và mất mát mà thôi. Và chúng ta đang thấy điều này trong thế giới ngày nay.

Tất nhiên, là Kitô hữu, chúng ta có nữ thần khiết tịnh của mình, đó là Đức Mẹ, Mẹ của Chúa Giêsu, cũng như nhiều nữ thánh khác. Tại sao chúng ta không rút lấy linh đạo khiết tịnh của mình từ những người nữ này, thay vì nhìn về các nữ thần ngoại đạo trong các chuyện thần thoại? Nhìn chung, chúng ta đang hướng về các hình mẫu Kitô giáo. Nhưng hơn nữa, tôi cho rằng, cả Đức Trinh nữ Maria và tất cả các thánh trinh nữ của chúng ta, sẽ là bạn bè rất tuyệt với nàng Artemis.